Fahreddin Razi'de Bilgi Teorisi

FAHREDDİN RAZİ’DE BİLGİ TEORİSİ

İslam düşüncesinde Müteahhirûn olarak bilinen döneminin en önemli düşünürlerinden birisi şüphesiz Fahreddin Râzî dir. O kelamcılığı yanında felsefe ve mantıkla da yakından ilgilenmiştir. Eserlerine bakıldığında onun kelam konularını, felsefî kavramlarla ve felsefede tartışılan sorunlarla iç içe işlediği görülür. Kelamda farklı bir tarz diyeceğimiz bu yöntem, sonraki kelamcılar tarafından kabul görerek, yeni bir geleneğin başlangıcını oluşturmuştur. Âmidî, Beyzâvî, Cürcânî, Taftazânî gibi kelamcılar, Râzî’nin bu kelâm yöntemini benimsemişlerdir. Selçuklu ve Osmanlı medreselerinde okutulan kelam ilimleri bu yöntem üzerine inşa edilmiştir. Böylesi bir geleneğin oluşumunda adeta lokomotif görevi yapan bir düşünürün, tüm felsefî ve kelâmî düşüncesinin temelini oluşturan epistemolojisinin ortaya konulması önem arz etmektedir.

Bu çalışmada Râzi’nin bilgi anlayışı, onun hem matbu hem de yazma halinde bulunan birçok eseri temel alınarak genel epistemolojinin problemleri bağlamında ortaya konulmaya çalışılmıştır.