“Biz”liğin Aynasından Yansıyanlar

“Ben/biz”in “diğer/öteki” kişi ve gruplarla olan ilişkisi üzerinden kurgusu, “gerçeğin” farklı okumalarını yapmamıza yol açarak adil bir toplumda yaşayabilmeye dair çabaları, hatta tartışmaları bile engelleyebilmektedir. Araştırma ekibimizin, çocuk alanındaki çalışmaları sırasında; “öteki” olarak görünen grupların çocukları için, “Onlar zaten çocuk değil” ifadesinin farklı biçimleriyle, ne yazık ki, defalarca karşılaşmış olması bu araştırmanın tohumlarını atmıştır. Ötekileştirme, öyle güçlü bir mekanizmadır ki, “öteki”nin çocuğunun çocuk olduğu gerçeğinin reddine bile yol açabilir. “Diğeri ile Karşılaşmada Ötekileştirme/meyi Anlamak: Türkiye’de Gençlerle Empati ve Eşitliği Tartışmak” başlıklı TÜBİTAK araştırmasının kitaplaşmış hali olan bu metin, farklı disiplinlerden ilgili literatürler ışığında, nitel ve nicel araştırmadan elde edilen veriler eşliğinde ötekileştirme/meyi anlamayı ve ötekileştirmeyle sonuçlanan eylemin belirleyenlerini saptamayı hedeflemiştir. “Ben/biz”i inşa ederken “diğeri”nden kendini ayırmanın vardığı uç nokta “ötekileştirme” olarak tanımlanabilir. Diğerini kendinle aynı düzeyde; aynı haklara sahip ve aynı ahlaki düzlemde görmeyen, önyargıyı da içeren ötekileştirme süreci; kişinin bir diğer kişiyi bir grubun parçası olarak değerlendirerek, ona belli birtakım negatif algı ve tutumlarla yaklaşmasıdır. Dünyada ve Türkiye’de sayısız olaya tanıklık eden 2,5 yıllık araştırma sürecinin ardından ortaya çıkan bu çalışmadaki amaç, ötekileştirmenin nasıl gerçekleştiği, hangi belirleyiciler etrafında geliştiği ve hangi biçimlerde kurgulandığını ortaya koymak; ötekileştirme mekanizmasının nasıl işlediğini anlamaya çalışmak ve ortaklıkları, farklılıkları, süreci etkileyen temel faktörleri belirlemektir.
YAZAR HAKKINDA PINAR UYAN SEMERCİ İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde öğretim üyesi olan Uyan Semerci, 2007 yılından beri Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi müdürlüğü yapmaktadır. Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora derecelerini Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden alan Uyan Semerci’nin akademik çalışma alanları siyaset felsefesi, karşılaştırmalı siyaset, sosyal politika ve sosyal bilimlerde metodolojidir. Prof. Dr. Uyan Semerci; evrensellik, adalet, haklar, katılım, vatandaşlık, insani gelişim, yapabilirlik yaklaşımı, yoksulluk, göç, kolektif kimlik oluşumları ve çocuğun iyi olma hali konularında birçok araştırma projesi yürütmüş, makale ve kitap yayını yapmıştır.
EMRE ERDOĞAN Galatasaray Lisesi ve Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden mezun olan Emre Erdoğan aynı bölümde doktorasını tamamladı. 1996’dan itibaren kamuoyu araştırmaları yapan Erdoğan 2003 yılında bağımsız bir araştırma şirketi olan Infakto RW’yu kurdu. 2005 yılından itibaren Boğaziçi Üniversitesi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde yarı zamanlı olarak Araştırma Metotları ve İstatistik dersleri veren Erdoğan, 2015 yılından itibaren İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde tam zamanlı öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Doç. Dr. Erdoğan; dış politika ve kamuoyu, siyasal katılım, genç ve çocuğun iyi olma hali; gönüllülük, sosyal sermaye ve sosyal gelişim konularında çok sayıda araştırma yürütmüş ve yayın yapmıştır.
ELİF SANDAL ÖNAL Lisans eğitimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi Psikoloji Bölümünde bitirdikten sonra aynı bölümdeki Sosyal Psikoloji Yüksek Lisans Programını “Avrupa Birliği’nin Sosyal Temsilleri” konulu tez çalışması ile tamamladı. Halen İstanbul Bilgi Üniversitesi Siyaset Bilimi bölümünde doktora tezini yazmaktadır. Araştırmalarını politik psikoloji alanında; farklı sosyal ve politik kimliklere sahip kişilerin bir arada yaşama pratikleri, gruplararası çatışma ile ayrımcılık, önyargı, ahlaki dışlama ve ötekileştirme konuları üzerine yoğunlaştırmaktadır. Bunların yanı sıra, etnik ve ulusal kimliklerle milliyetçilik, kozmopolitanizm ve insanlıkla özdeşleşme konuları da çalışma alanları arasındadır.