Antik Avrupa M.Ö. 8000 – M.S. 1000 : Cilt 4

 Barbar Avrupa Tarihi tamamlandı! Elinizdeki 4. ciltle beraber 9.000 yıllık Avrupa tarihi yolculuğumuzun bu son durağında sahneye Roma İmparatorluğu, Vikingler ve çağdaşı uygarlıklar çıkıyor.
 “Barbar Avrupa” tanımımız M.Ö 8000 ile M.S. 1000 arasındaki dokuz bin yılı içermektedir. Bu başlangıç ve bitiş tarihleri rastgele değil, bilinçli bir şekilde karar kılınmış tercihlerdir. Başlangıç tarihi olarak, Avrupa’nın buzullardan kurtulması ve modern iklim koşullarının oluşumu alınırken, bitiş tarihi olarak da Hristiyanlığın Kuzey ve Doğu Avrupa geneline yayılması ve günümüzde de varlığını devam ettirmekte olan pek çok Avrupa devletinin kuruluşu tercih edilmiştir. Bu dokuz bin yıl içinde Avrupa toplum ve toplulukları son derece çarpıcı dönüşümler geçirmiştir.
Bu ansiklopedide Atlantik’ten Ural Dağları’na, Kuzey Cape’den Akdeniz adalarına kadar geniş bir coğrafi alanı mercek altına aldık. Dahası, tarımın yayılması gibi Avrupa’da görülen kimi gelişmelerin kaynağını Yakın Doğu’dan alması itibarıyla, bugün Türkiye olarak bilinen Anadolu coğrafyasını da belli bölümlerinin kapsamına dâhil ettik. Bunun yanı sıra, M.S. 1000 dolaylarında Vikingler, Avrupa’nın ötesine geçerek sınırlarını Grönland ve Kuzey Amerika’ya kadar genişletirken, bundan birkaç yüzyıl öncesinde Vandallar Afrika’nın kuzey kıyısı boyunca göç etmiştir. Özetle Avrupa, tarih öncesi birkaç kıta ile temas halindedir.
Dahası, Avrupa’nın arkeolojik kaydının on bin yıl öncesinin de hayli gerisine uzandığını bilmek gerekmektedir. İlk insansılar ilk kez yaklaşık 1.7 milyon yıl önce Avrupa’nın hemen yakınlarında, Gürcistan’ın Dmanisi bölgesinde görülmüşlerdir.
- Peter Bogucki, Pam J. Crabtree