İbni Sina ve Aristotalesçi Sol

“Maddeye, çoktan unutulmuş, taze ve yeni bir bakış söz konusudur
burada. Bu bakışın edası ne mekanistlerinki gibi yavan ne öte
dünyadakilerin arzuladığı gibi mahçuptur; İbni Sina onu enerjiyle
yükleyerek aktarmıştır bize.”
Ernst Bloch bu kitabında, İbni Sina ve İbn Rüşd üzerinden İslâm
felsefesinin altın çağına bir bakış atıyor ve bu parlak dönemde,
özgürleşmeci düşüncenin önemli bir uğrağını görüyor. Ona göre
bu düşünürler vahiy, meseller, mitler, mecazlar âleminden aklın
olanaklarına uzanan sağlam köprüler kurmuşlardır. Bloch, bu düşünce
birikimine, mekanik olmayan bir materyalist anlayışın gelişmesinde
tarihsel bir rol atfediyor.
İbni Sina-İbn Rüşd çizgisini, Aristoteles’in düşünsel mirasının sol kanadı
olarak görüyor Bloch. Onun anlayışında bu yönelimin ana dayanağı,
gelişme-değişme istidadı içeren, bir imkân/mümkün içeren, bir kuvve
içeren “canlı” bir madde kavramıdır.
Bu küçük kitap, somut ilgi alanının ötesinde, Marksizm içinde bir
metafizik inşa eden Ernst Bloch’un kendi felsefesi için de bir giriş, bir
kılavuz niteliğindedir.