Mehmed Akif : Hürriyet ve İstiklalimizin Gür Sesi : Ümmetçilikten Milliyetçiliğe Bir Aydın Portresi

 Mehmed Akif bir edebiyat adamı olduğu kadar aynı zamanda bir dava, bir inanç ve düşüncenin adamı olup bu düşünce ve dava uğruna hayatının önemli bir kısmını imparatorluk coğrafyasının çeşitli bölgelerinde kimi zaman bir aksiyon adamı kimi zaman da bir fikir işçisi ve kanaat önderi olarak geçirmiştir. Özellikle Milli Mücadele yıllarında vatanın kurtuluşu için verdiği emek ve ortaya koyduğu çaba her türlü takdirin üzerindedir; Anadolu'nun dört bir yanını dolaşmış, istiklal ve hürriyet davamız için büyük gayretler sarf etmiştir.
Bugüne kadar istiklal şairimiz Mehmed Akif'in hayatı ve düşüncelerini konu alan pek çok kitap ve makale yayımlanmış, bu çalışmalarda büyük vatan şairinin daha çok edebi yönü ve sanatı incelenmiş, temsil ettiği ideoloji, düşünce ve inanç dünyasına ilişkin konular yeteri kadar ele alınmamıştır. Oysaki hayatı ve eserleriyle istiklal ve hürriyet davamızın numune-i imtisali haline gelen büyük şairin siyasi faaliyetleri ve siyasal kavramlara bakışı, temsil ettiği dünya görüşüne ilişkin fikirleri en az edebi yönü kadar incelenmeye değer zengin bir içerik taşımaktadır. Mehmed Akif'in İslamcılık ve milliyetçilik cereyanlarıyla ilişkilendirilebilen fikir ve düşünceleri yanında, milliyetçilik, ittihad-ı İslam, hilafet, devlet, ümmet, hürriyet, siyasi partiler gibi kavramlara nasıl baktığı bu eserin ana omurgasını oluşturmaktadır. Eserin odaklandığı bir diğer önemli nokta ise Mehmed Akif'in ideolojik olarak hangi kulvarda değerlendirileceği hususudur. Bu anlamda Mehmed Akif İslamcı mı, milliyetçi mi yoksa milliyetçilikle İslamcılığı telif etmiş bir yazar ve şair midir? Milliyetçi İse milliyetçiliğinin boyutları nelerdir? İslamcı ise kendisini diğer İslamcı yazar ve düşünürlerden ayıran temel parametreler nelerdir? Çalışmada bu soruların cevaplarını arama yolunda önemli bir gayret sarf edilmiş, eser, uzun soluklu bir çabanın ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Dr. Akif Çarkçı'nın bu çalışmasının Mehmed Akif literatüründe çok önemli bir boşluğu dolduracağı kanaatindeyiz.