Susam ve Zambaklar

 Ruskin’in 1864’te verdiği iki konferans metninden oluşan Susam ve Zambaklar’ın ilk kısmında, yazarın toplumdan ne kadar şikayetçi olduğunu görmek mümkün. İngiliz kültürünün entelektüel eksikliğinden yakınan Ruskin, sanata ve edebiyata değer verilmediğinden bahsederken, sıradan ihtiyaçlara ya da “lüks” harcamalara yapılan yatırımı eleştiriyor ve İngilizlerin doğayı, bilimi, sanatı hor gördüğünü örneklerle anlatıyor.

“Duvarlarınızda ilanlar için her zaman yer vardır, tablolar içinse hiçbir zaman olmamıştır” diyor ya da “kitap raflarının sayısını şarap mahzeni sayısıyla kıyaslarsak ne düşünürsünüz acaba?” diyerek sorguluyor toplumu. Bir yandan kendimizi zengin bir millet olarak görüyoruz, bir yandan da ödünç kitap veren kütüphanelerden alınan, elden ele dolaşmaktan yıpranmış kitapları kullanacak kadar ahmak ve pisiz” diye sesleniyor.