Türk ABD Silah Ticaretinin İlk Yüzyılı 1829-1929

ABD Elçiliği İstanbul, 17 Temmuz 1903
GİZLİ
Sayın John Hay
Dışişleri Bakanı

Efendim,

Padişah’ın imzaladığı bir mazbatayla en yakın tarihte teslim edilmek üzere Krupp fabrikalarından 200 adet sahra topu ısmarlandığını öğrenmiş bulunuyorum. Karar, bu topların Ehrhant’lara veya başka top modellerine üstün oldukları biçimde yorumlanmamalıdır. Türkiye’deki silah ticareti (ve devlet görevlileri) üstünde Krupp’un kolay kırılmayacak bir etkisi vardır.

Yine aldığım bilgilere göre, son otuz veya kırk yıldır Krupp’un Türkiye’deki satış gelirleri yirmi milyon sterlini aşmaktadır. Bunun yüzde beş veya onunun bazı yetkililere “bahşiş” olarak dağıtıldığına kuşkum yoktur. Alman şansölyesinin kardeşlerinden birinin İstanbul’a Krupp’un özel temsilcisi olarak gönderilmesi, Krupp’un etkisini daha da artıracaktır. Sadık bendeniz olmaktan onur duyuyorum. John G. Leishman
Birleşik Amerika, Osmanlı İmparatorluğu’na neden silah sattı? Osmanlı İmparatorluğu buna neden gerek duydu? Silah ticaretinin aşamaları nelerdi?

Devlet başkanları arasında kişisel dostluklar kurulmuş muydu? Amerikan iç savaşının bitmesiyle, elde kalan silah stoklarından kurtulmanın tek yolu bunların dış pazarlara boşaltılması mıydı?

Bu kitap, günümüzde çok tartışılan Türk-ABD silah ticaretinin, yaklaşık yüz elli yıldır süren tarihini adım adım izleyebileceğimiz zengin bir belge arşivini gözler önüne sermekle kalmıyor, geçmişte yaşanan bu süreç ile bugünkü gelişmeler arasında koşutluk kurmamızı da sağlıyor.