Türklerin Öteki Tarihi

“Tu¨rk” kavramını “boy, kavim” anlamında ilk kullananlar C¸inliler, I·ranlılar ve Bizanslılar; “etnik kategori” olarak ilk kullananlar da Avrupalılar. Aradan geçen bunca yıl sonunda “Tu¨rk” denilince ne anlaşılması gerektigˆi, “Tu¨rkler ” bir etnik grup mu, bir halk mı, bir millet/ulus mu tartıs¸maları hâlâ su¨ru¨yor. Ayşe Hür, Türklerin Öteki Tarihi’nde Yenisey Yazıtları’ndan başlayıp yakın geçmişe uzanan bir süreçte “Türk” kavramının ortaya çıkışını, gelişimini, Türk kimliğine karşılık gayri-Türk kimliğinin oluşumunu ve bu süreçteki etkileşimleri irdeliyor. Yazar, bir yandan tarih boyunca kendilerine Tu¨rk demis¸, ya da bas¸kaları (o¨teki) tarafından “Tu¨rk” diye adlandırılmıs¸ toplulukları ele alırken bir yandan da “Tu¨rk”, “Tu¨rkler”, “Tu¨rklu¨k” gibi kavramların tarih ic¸inde izini su¨recek ipuc¸ları veriyor. Ayşe Hür bu kitapta şu sorulara cevap arıyor: Türk adını ilk kimler telaffuz etti? Türkler Mu Kıtası’ndan mı geldiler? Türkler ilk yazılı eserlerini ne zaman verdiler? Türkler yerleşik hayata ne zaman geçti? Türkler kaç devlet kurdu, kaç devlet yıktı? Türkler ne zaman ve nasıl Müslüman oldu? Cengiz Han ve Moğollar Türklerin nesi olur? 1071’de Türkler Anadolu’nun kapısını mı açtı, kapının arkasında kimler vardı? Dünyanın bütün dilleri Türkçeden mi doğdu? Kızıl Elma nedir ve nerededir? Turancılık Türk icadı mıdır yoksa Macar icadı mı? Türkiye Cumhuriyeti yerine Anadolu Cumhuriyeti denseydi ne olurdu? Türkçülükten ırkçılığa nasıl geçildi? Nihal Atsız-Reha Oğuz Türkkan neyi savunuyordu? Turancılar Davası'nda neler oldu? Türk-İslam Sentezi neyi temsil ediyor? Bulgaristan, Kıbrıs, Irak, Suriye, Doğu Türkistan, Dağlık Karabağ ve Kırım’daki “soydaşlar” neler yaşadı, Türkiye onlar için neler yaptı, neler yapmadı?